برداشتن خاک از سطح زمین برای رسیدن به خاک بکر رو گودبرداری ساختمان یا خاکبرداری میگن که قسمتی از عملیات خاکی در فعالیت های عمرانی محسوب میشه. اینکه گودبرداری ساختمان چند نوعه و اصطلاحاتی مثل سازه نگهبان و پایدارسازی گود چه معنی میده، گوشه ای از مطالبی هست که در ادامه توضیح میدیم.
تعریف گودبرداری
به هر عملیاتی که در اون خاکبرداری و حفاری برای برداشتن سطح طبیعی زمین انجام بشه، گودبرداری ساختمان میگن. گودبرداری ساختمان میتونه دلایل مختلفی داشته باشه مثلا خاکبرداری برای خراب کردن یک ساختمان قدیمی و ساختن ساختمان جدید بجای اون، حفر کانال های مختلف، ساختن مخازن زیرزمینی، رسیدن به خاک بکر و… انجام میشه.
گودبرداری ساختمان یکی از خطرناک ترین کارهای عملیات خاکی در مهندسی هست. برای همین هم دیوار های گود باید توسط سازه های نگهبان پایدار و مهاربندی بشه تا افراد داخل و خارج از گود و ساختمان های مجاور امنیت بیشتری داشته باشن. اگه نیاز به گودبرداری یا خاک برداری ساختمان دارین میتونین از شرکت های متخصص کمک بگیرین.
انواع خاکبرداری و گودبرداری ساختمان
- گودبرداری حفاظت شده (مهاربندی شده)
- گودبرداری حفاظت نشده (مهاربندی نشده)
بهتره بدونین در خاکبرداری یا گودبرداری حفاظت نشده شرایط مکانیکی هست که پایداری دیواره های قائم یا شیب ها رو مهیا میکنه.
خطرات حفاری و گودبرداری ساختمان
- سقوط کارگران یا عابر از ارتفاع
- در خطر بودن وسایل و اموال داخل و خارج گود
- تامین امنیت جانی افراد داخل و خارج گود
- مسمومیت افراد که اغلب بدلیل تنفس بخارها و گاز های سمی هست.
- کمبود اکسیژن که منجر به خفگی میشه.
- سقوط آوار و ریزش دیوار (مهم خطر در گودبرداری ساختمان)
- برخورد به تاسیسات زیرزمینی (گاز، آب، برق و…) و ایجاد خسارت
ایمنی در گودبرداری ساختمان
برای ایمنی بیشتر قبل اینکه گودبرداری رو شروع کنیم باید چندین کار انجام بدیم.
بررسی ساختمان های کناری
قبل از گودبرداری ساختمان باید دیوار های مشترک مرزی، نوع مصالح، قدیمی یا نو بودن، وجود ترک، سقف ها یا تیر های مشترک، چگونگی اتصال دیوار ها، نحوه اتصال دیوار های مرزی، نعل درگاه ها، وجود بازشو ها، لوله دودکش ها، داکت های تاسیساتی در دیوار های مرزی ساختمان های کناری بررسی بشه.
ساختن سقف های ایمن
قبل از تخریب و گودبرداری ساختمان میشه با داربست های فلزی که توری های مناسب روی اون رو میپوشونه، ایمنی افراد و وسایل رو در مقابل سقوط اجسام تامین کرد.
شناسایی و پر کردن چاه های فاضلاب
چاه های فاضلاب رو باید قبل از تخریب ساختمان شناسایی و اونا رو با مواد مناسب پر کرد. اگر عمق چاه ها بیش تر از عمق گودبرداری ساختمون بود باید تا 50 سانتی متر بالاتر از کف گودبرداری، درون چاه رو با بتن کم مایه یا غوطه ای پر کرد. بعد از انجام اینکار باید روی چاه رو با مواد ساختمانی دیگه تا سطح زمین پر کرد. توجه کنین که محل دقیق این چاه ها باید در نقشه سازه نگهبان مشخص بشه.
از دیگر مواردی که باید در خصوص ایمنی گودبرداری ساختمان انجام داد:
- هشدار دادن به همسایه ها در مورد خطرات تخریب
- در صورت امکان ساختمان های کناری رو خالی کنین و جای دیگه ای رو برای سکونت همسایه ها انتخاب کنین.
- برای تابلو های هشدار مجوز بگیرین تا عابر پیاده از محل گودبرداری ساختمان عبور نکنه یا خودرو سواری در اون نزدیکی نکنه.
- دور محل گودبرداری رو حصار بکشین. (توصیه اکید میشه که وزن حصارها کم باشه)
- اگه دیوار ها یا ساختمان های کناری احتمال نشست یا ریزش دارن با مقاوم سازی دیوار احتمال خطر رو کم کنین.
- اگه در اطراف گودبرداری باغچه ای نیاز به آبیاری غرقابی داره با راهی مناسب جلوی اون رو بگیرین.
- اگه احتمال داره آب داخل گود بریزه، عایقی ایجاد کنین تا راه آب بند بشه.
سازه نگهبان چیست؟
قبل از هر کار ساختمانی برای ممانعت از ریزش دیواره های گود، رانش خاک و پایدار کردن گود در برابر حرکت های افقی، سازه ای درون خاکی به نام سازه نگهبان احداث میکنن.
ساختن سازه نگهبان نیاز به دانش خاک و مهندسی طراحی داره تا سازه ای که ساخته میشه قدرت پایداری در برابر هر رانشی رو داشته باشه.
روش های پایدار سازی گود
- جدارههای مهاربندی شده با خرپا
- جدارههای مهاربندی شده با نیلینگ
- جدارههای مهار بندی شده با دیوار دیافراگمی
- جدارههای مهاربندی شده توسط المانهای كششی
- جدارههای مهاربندی شده بوسیله انكراژ
- جدارههای مهاربندی شده توسط دوخت به پشت – پین گذاری
- جدارههای مهاربندی شده با سپر كوبی
- جدارههای مهاربندی شده توسط میكروپایل
- جدارههای مهاربندی شده بوسیله شمعهای درجا
- جدارههای مهاربندی شده با المانهای افقی و مایل
- شیبدار كردن
چطور بفهمیم گود خطرناک است؟
برای اینکه بفهمیم گود خطرناکه یا نه نشونه های زیادی وجود داره که میشه با بررسی اونا از خسارت های جانی و مالی جلوگیری کرد، یکی از اون نشونه ها ضعیف یا حساس بودن ساختمان های کناری هست. در زیر به مواردی اشاره میکنیم که میتونه زنگ خطری برای ریزش گود باشه.
- ضعیف بودن خاک
- زیاد بودن عمق گود
- طولانی شدن مدت باز موندن گود
- بالا بودن سطح آب های زیرزمینی
- بررسی و تحقیق در مورد مکانیک خاک
دسته بندی شده در: مجله, دانستنی ها