قفل به یک ابزار امنیتی گفته می شود که روی درب و یا صندوق می شود که باز کردن آن به راحتی امکان پذیر نیست. امروزه قفل های زیادی با امنیت های متفاوتی وجود دارند که بر اساس ساختار نیز متفاوت می باشند.
در این مطلب به نحوه کار قفل پرداخته می شود با مراجعه به فهرست با تیتر مطالبی که در مورد آنها توضیح داده می شود آشنا شوید:
- ساختار داخلی انواع قفل
- قفل استوانه ایی
- قفل الکترونیکی
- قفل کامپیوتری
- نحوه عملکرد قفل
- راههای تشخیص یک قفل خوب
- نکات ایمنی درهنگام استفاده از قفل
ساختار داخلی انواع قفل
یک قفل مکانیکی از دو بخش تشکیل می شود، بخش بدنه قفل ثابت است. قسمت داخلی قفل که توپی نامیده می شود دارای شیار بوده و کلید می تواند وارد آن شود. توپی و بدنه از سوراخ هایی تشکیل شده اند که در یک راستا و موازی هم قرار دارند به صورتی که هر سوراخ روی توپی با یک سوراخ روی بدنه هم ردیف می باشند.
سوراخ ها روی بدنه دارای انتهایی بسته می باشند که در انتهای آنها یک فنر وجود دارد که روی فنر یک پین باریک استوانه ایی از جنس برنج که ساچمه نامیده می شود قرار گرفته است. در سوراخ های داخل توپی هم ساچمه هایی وجود دارد که یک طرف آنها کله قندی می باشد. این ساچمه از لحاظ ارتفاع یکسان نبوده یعنی اینکه در قسمتهایی که ساچمه بلندتر است در برش کلید هم به همان اندازه فرورفتگی وجود دارد و با بالعکس.
قفل استوانه ایی
به قفل های استوانه ایی، قفل یال می گویند که این نام براساس اسم مخترع قفل ینوس یال، نامگذاری شده است.
قفل استوانه ایی از یک سطح با یک سری دندانه در طول یک سمت آن ساخته شده است. کلید داخل استوانه ای درب، قفل می شود. استوانه دارای یک قطعه کوچکی (بادامی شکل) می باشد که با زبانه در تماس بوده و با چرخش کلید استوانه هم به چرخش در می آید. قطعه کوچکی که به شکل بادام می باشد زبانه را به سمت عقب می کشد و در نهایت منجر به باز شدن درب می شود. به طور کلی استوانه نمی چرخد مگر آنکه کلید وارد قفل شود.
در هر حفره قفل یک جفت میله کوتاه وجود دارد این میله های کوتاه بین شکاف خالی استوانه و بدنه قرار دارند و مانع چرخش استوانه می شوند. هنگامی که کلید وارد می شود، لبه دندانه دارد کلید این میله های کوچک را به اندازه های مختلف به سمت بالا حرکت می دهد. این باعث می شود که شکاف های بین میله هم سطح با شکاف بین استوانه و بدنه قفل شود.
قفل الکترونیکی
برای باز کردن زبانه درها، بیشتر قفل ها از مکانیزم های الکترونیکی استفاده می کنند تا استفاده از اجزا مکانیکی. باز کردن قفل بعضی از درب ها نیاز به وارد کردن یک سری عدد (صفحه کلید درب) دارد. قفل زمانی باز می شود که عدد وارد شده توسط صفحه کلید با عدد ذخیره شده در حافظه یکی باشد.
در برخی هتل ها از کلیدهای کارتی که دارای یک نوار مغناطیسی می باشد استفاده می کنند. این نوار مغناطیسی توسط یک رمز عددی از قبل برنامه ریزی شده است که فقط و فقط توسط همان قفل شناسایی می شود.
قفل بعضی از ماشین ها به جای استفاده کردن از کلید از کنترل راه دور استفاده می کنند. راننده کلید را به وسیله دستگاه دستی فشار می دهد و به دنبال آن پیام های رمزگذاری شده (توسط امواج فراصوت) قفل را فعال می کنند.
قفل کامپیوتری
در این مدل از قفل ها به جای اینکه پستی و بلندی ها روی لبه کلید باشد حفره هایی روی سطح کلید قرار دارد. بزرگترین مزیتی که این قفل ها دارند این است که امکان استفاده از کلید در هر دو جهت قفل می باشد اما از لحاظ امنیت در مدل معمولی تر آن ویژگی خاصی نسبت به کلید های معمولی ندارد ضمن اینکه امکان کپی کردن آن با زیاد شدن دستگاههای کپی به راحتی وجود دارد.
در کلیدهای کامپیوتری از آنجا که پستی و بلندی هایی روی قسمت تخت کلید وجود دارد و قطر کلید حدود 5.2 میلی متر می باشد و عمق سوراخ ها محدود است. اما در کلیدهایی که پستی و بلندی های زیادی وجود دارد امنیت بیشتری هم وجود دارد.
چنانچه قفل درب محل سکونت و یا محل کارتان از نوع قفل کامپیوتری می باشد و کلید خود را به طور اتفاقی فراموش کرده و یا گم کرده اید می توانید با وارد شدن به سایت فنی کارا نزدیک ترین کلیدساز سیار را پیدا کنید.
سایت فنی کارا در تمامی مناطق تهران خدمات کلید سازی خود را ارائه می دهد فقط کافیست بعد از وارد شدن به سایت فنی کارا و انتخاب شهر و منطقه و نوع خدمات شماره کلیدساز سیار را دریافت کنید.
نحوه عملکرد قفل
در حالتی اگر کلیدی غیر از کلید اصلی وارد قفل شود نیروی ارتجاعی فنرها در قسمت بدنه، ساچمه ها را وارد سوراخ هایی روی قسمت متحرک کرده اند که مانع چرخش توپی در بدنه شده و ساچمه هایی که روی قسمت متحرک مجرای کلید هستند ورود کلید را مسدود می کند.
اما در زمانی که کلید مربوط به قفل وارد توپی می شود ساچمه ها را طوری به سمت بالا حرکت می دهد و ساچمه های بدنه از سوراخ های توپی بیرون می رود و توپی می تواند حول محور خود بچرخد.
چرخش توپی منجر به حرکت زائده ای می شود که زبانه قفل را به عقب و جلو حرکت می دهد. البته که برای بالا بردن امنیت، گردش مغزی به تنهایی نمی تواند زائده را حرکت دهد بلکه نوک کلید باید زائده دومی را به سمت عقب فشار دهد که با زائده اول درگیر می شود.
کلید به طور کلی سه عملکرد دارد:
- آزاد کردن مغزی از بدنه
- درگیر کردن زائده اول با دوم
- حرکت زائده اول که باعث حرکت زبانه می شود.
راههای تشخیص یک قفل خوب
- هر ساچمه روی درب نشان دهنده یک رمز برای قفل می باشد با این وجود هرچه تعداد ساچمه ها بیشتر باشد بالطبع امنیت قفل بالاتر می رود. قفل های معمولی بین پنج تا شش ساچمه دارند اما قفل هایی با امنیت بسیار بالا تا 15 ساچمه و بیشتر هم دارند.
- برای جلوگیری از دریل شدن ساچمه ها و باز شدن آن ها، دو پین استوانه ایی فولادی ضربدری در بخش جلوی ساچمه ها قرار می دهند که بریده نشود. اما در قفل های معمولی این پین ها وجود ندارند و به راحتی بریده می شوند.
- کیپ بودن کلید در داخل قفل یکی از نشانه های امنیت قفل می باشد. چنانچه توپی به کار رفته در داخل بدنه آزاد باشد ساچمه ها لزومی ندارد که به طور کامل به داخل بدنه بروند فقط کافیست با خارج شدن از محوطه توپی، مغزی آزاد می شود و به راحتی توسط کلیدهای مشابه باز می شوند.
- کیپ بودن ساچمه ها در داخل سوراخ ها هم باعث می شود که قفل حساسیت بالاتری داشته باشد.
- کیفیت بالای جنس بدنه باعث می شود که بدنه سوراخ ها بر اثر فرسوده شدن ساچمه ها باز نشود و حساسیت قفل پایین نیاد.
در این مطلب با شناخت ساختار قفل و انواع آن آشنا شدید و حتما می دانید که قفل بدون کلید عملا کارایی ندارد و بلا استفاده می باشد که هر قفل کلید مخصوص به خود را دارد و قفل و کلید مکمل یکدیگر می باشند برای شناخت انواع کلید و کاربردهای آن، می توانید به سایت فنی کارا سر بزنید.
وب سایت خدماتی فنی کارا در قسمت مجله با مطالب مختلفی که دارد می تواند راهنمای خوبی برای برطرف کردن مشکلات شما باشد ضمن اینکه این سایت علاوه بر تمام مناطق تهران اطراف تهران را نیز پوشش می دهد. در صورتی که از توابع تهران هستید می توانید خدمات کلیدسازی شبانه روزی و سیار کرج را به آسانی دریافت کنید.
نکات ایمنی در هنگام استفاده از قفل
- قفل های حیاتی از بدنه درب نباید بیرون بیایند در صورت بیرون ماندن آن یک لوله با قطر مناسب و کوتاه برای محافظت از قفل باید جوش بخورد.
- قفل های که از نوع سیلندری می باشند. در دو سایز 6 و 7 سانتی متری برای درب هایی با قطرهای مختلف ساخته شده اند، استفاده کردن از قفل 7 سانتی متری برای یک درب باریک باعث می شود که قفل به اندازه زیادی بیرون درب بماند که به راحتی توسط یک انبر قفلی می شکند و درب باز می شود لذا از سیلندر مناسب برای درب استفاده کنید و دقت شود که قفل از طرفی که امنیت کمتری دارد خیلی بیرون نباشد به این دلیل که سوراخ وسط قفل متقارن نمی باشد.
- قفل های اتومبیل ها از نوع بازاری هستند که جنس بدنه آنها ضعیف است و ورودی داخلی آنها به سرعت خورده می شود.
- برداشتن کلید از روی قفل در هنگام شب اشتباه می باشد. ضمن اینکه قرار داشتن کلید روی قفل بدون اینکه قفل بخواهد باز یا بسته باشد اشتباه است. بهترین حالت این است که کلید وارد قفل شده و درب را قفل کند تا از طرف دیگر کلیدی نتواند وارد شود.
